Wampir

Wapmirzyce; autor nieznany

Wampir (znany również jako Wąpierz) - istota, najczęściej żywiąca się ludzką krwią, prawie nieśmiertelna. Wyróżnia się kilka gatunków wampirów różniących się zachowaniem, wyglądem czy też zdolnościami. Naturalnym wrogiem wampira jest Wilkołak.

Typy wampirów

Wampiry dzielą się na rozmaite typy. Znane się ich następujące gatunki wampirów:

• Wampir wyższy
• Alp
• Katakan
• Mula
• Bruxa
• Nosferat
• Fleder
• Ekimma
• Garkain

Fakty i mity o wampirach

• Wampir wyższy nie musi pić krwi, jednakże sprawia to wampirom przyjemność tak, jak człowiekowi picie alkoholu. Poza tym dodaje mu to siły, aczkolwiek uzależnia i doprowadza wampira do stanu podobnemu nietrzeźwości.
• Ugryzienie wampira nie zmienia ugryzionego w wampira.
• Wampir wcale nie jest zmarłym, który powstał z grobu. Wampiry pojawiły się na świecie po Koniunkcji Sfer.
• Nie na wszystkie wampiry działa światło słoneczne. Kiedyś nie były na nie odporne, ale ewoluowały, aby przetrwać wśród ludzi.
• Wampiry nie odbijają się w lustrze, wodzie ani w innych powierzchniach.
• Wampiry (przynajmniej wyższe) nie rzucają cienia.
• Rzeka nie jest dla wampira żadną przeszkodą.
• Woda święcona wampirowi nie szkodzi.
• Kołek wbity w serce też nie unicestwia go na zawsze.
• Krzyż ani czosnek wampirowi nie jest straszny.
• Wampir nie może się poparzyć czymś gorącym np. rozgrzanymi do białości podkowami (jak w przypadku Regisa).
• Wampiry potrafią widzieć w całkowitej ciemności.
• Wampiry wyższe mogą zregenerować się mimo straszliwych ran jak "roztopienie" magią czy odcięcie głowy poprzebijanie kołkami i zakopanie pod ziemią.
• Wampira niższego może zabić każdy za pomocą srebrnego miecza, ale wyższego - tylko i wyłącznie inny wampir.
• Wampir Wyższy jest odporny zarówno na wysoką jak i niską temperaturę.

Stosunki z innymi rasami

Ludzie

Ludzie nienawidzą i boją się wampirów od czasów Khagmara. Niższe zabijają dla przyjemności lub krwi, ale wyższe są nastawione pokojowo. Filozofia jednego z przyjaciół Regisa zakłada, iż są w świecie Wiedźmina gośćmi, więc powinni przestrzegać panujących tutaj zasad oraz stronić od mordowania i szerzenia terroru wśród mieszkańców.

Elfy

Elfy zdają się nie wiedzieć za dużo na temat wampirów, niemniej prawdopodobnie tak samo jak ludzie postrzegają tą rasę jako śmiertelne zagrożenie dla siebie i swoich bliskich.

Krasnoludy

Podobnie jak elfy nie wiadomo praktycznie nic o ich stosunkach z wampirami, lecz morderstwa w ludzkich miastach zdają się potwierdzać przypuszczenia, jakoby ludzie i nieludzie traktowali ich tak samo.

Wiedźmini

Wiedźminów wampiry się nie boją, niemniej wiele z nich wcale ich nie ignorują. Dlatego wyższe zazwyczaj starają się wtapiać w tło i nie wyróżniać się. Wampir który zadrze z wiedźminem może być pokonany, ale zabić go może tylko inny z jego rasy. Znane są przypadki pomocy wiedźminom ze strony innych wampirów, głównie wyższych, jak na przykład Geralt z Regisem.

Dane z książek Sapkowskiego

I było coś, co żyło tylko po to, by zabijać. Z głodu, dla przyjemności, powodowane czyjąś chorobliwą wolą, z innych przyczyn. Mantikora, wyvern, mglak, żagnica, żyrytwa, przeraza, leszy, wampir, ghul, graveir, wilkołak, gigaskorpion, strzyga, zjadarka, kikimora, wipper.

— Ostatnie życzenie, str. 121

Wampir a. upiór, jest człowiek zmarły, przez Chaos ożywiony. Pierwsze życie utraciwszy, w. drugiego w nocnej porze używa. Wychodzi z grobu przy świetle księżyca i jeno za śladem jego promieni postępować może; napada śpiące dziewczęta lub młodych parobczaków, których nie przebudziwszy, krew ich słodką ssie.

Physiologus

— Chrzest ognia, str. 140

Wieśniacy czosnek w wielkiej obfitości pojedli, a ku większej pewności wieńce sobie czosnkowe na szyjach pozawieszali. Niektórzy, osobliwie niewiasty, całe główki czosnku pozatykali, gdzie jeno mogli. Całe sioło czosnkiem śmierdziało horrendum, dumali tedy kmiecie, że w bezpieczności są i że nic im upir uczynić nie zdoła. Wielkie było zasię ich zdumienie, gdy upir, o północku nadleciawszy, nie zląkł się zgoła, jeno śmiać się jął, zębami od uciechy zgrzytać a szydzić. "Dobrze to, wołał, żeście się przyprawili, wnet was żreć będę, a przyprawione mięsiwo więcej mi do smaku. Posólcie się jeszcze a popieprzcie, a i o musztardzie nie zapomnijcie.

Silvester Bugiardo, Liber Tenebrarum, czyli Xięga Przypadków Strasznych lecz Prawdziwych, nigdy Nauką nie Explikowanych

— Chrzest ognia, str. 140

Ciekawostki

• Mało znanym faktem jest, iż wampiry mają rozwiniętą kulturę i posiadają swą własną mitologię. Na cześć jednego z jej bohaterów Emiel Regis nazwał muła skradzionego rivskim gerylasom imieniem Draakul.
• W świecie przedstawionym przez A. Sapkowskiego funkcjonuje używane powszechnie w naszym świecie powiedzenie; jedyną różnicą jest to, że psa zastępuje w nim wampir: "I tu właśnie leży wampir pogrzebany." Słowa te wypowiedział Vimme Vivaldi w opowiadaniu Wieczny ogień.

Karta seksu "Wampiry" w grze komputerowej Wiedźmin

Korzenie ludowe

• Według słowiańskich wierzeń, wampir (zwany także wąpierz, upiór, upir, martwiec, wiesczy, wupi) powstawał z niepogrzebanych (niespalonych) zwłok, stąd jego silne związki z własną rodziną – jej dręczenie, jeśli nie dopełniła obowiązku wobec zmarłego, oraz stosunki mężczyzn-wampirów (zmarłych daleko od domu, zaginionych i powracających) z własnymi żonami. Jego dzieci mają dar rozpoznawania wampirów i ich niszczenia. Wiara w wampiry musiała nasilić się po przyjęciu chrześcijaństwa i zarzuceniu ciałopalenia. Znaczne jej upowszechnienie oraz znajomość sposobów ich zwalczania sugeruje, że słowiański wampir musiał mieć swój odpowiednik w innych kulturach. Niewykluczone, iż jedną z dróg rozprzestrzenienia się „wampiryzmu” były opowieści słowiańskich mam, opiekujących się, we wczesnym średniowieczu, zachodnioeuropejską dziatwą (eksport ludzkiego towaru na Zachód był wówczas na Słowiańszczyźnie najbardziej dochodowym interesem, stąd zaskakujący w średniowiecznej Anglii zachodniosłowiański Černebog/Zernebok).

• Zmarły mógł się przeistoczyć w wampira z różnych przyczyn. Stawali się wampirami ludzie, których za życia ktoś przeklął; zmarli śmiercią gwałtowną; ci których zwłoki sprofanowano (przy czym ciekawym jest, że aby zabić wąpierza należy właśnie dokonać profanacji jego zwłok); zmarli, nad którymi przeskoczyło zwierzę, samobójcy i wiedźmy. W niektórych regionach wierzono także, iż potencjalnymi wąpierzami są ludzie rudzi, leworęczni, posiadający jedną zrośniętą brew lub wyposażeni w podwójny komplet zębów. Brak stężenia pośmiertnego i rumiana twarz były znakiem iż zmarły może przeistoczyć się w wąpierza. Objawami działania upiora miały być: coraz większe osłabienie, bladość i pot na czole po obudzeniu oraz koszmarne sny i stałe uczucie wielkiego zmęczenia.

• Wampiry nie lubią czosnku i cebuli, stąd dobrze jest mieć w domu nieco tych warzyw. Wskazane jest ich spożywanie. Wąpierza można też skutecznie odstraszyć wbijając nóż w jego cień. Demony te mogą przybierać też postać nietoperzy i innych zwierząt. Wąpierze w swym demonim wcieleniu są wrażliwe na srebro, które je odstrasza, ale nie unicestwia. Wąpierza można zabić przebijając jego serce drewnianym kołkiem, najlepiej osinowym, albowiem osika w wierzeniach Słowian miała moc odpędzania złych duchów. Podobne moce przypisywano gdzieniegdzie szakłakowi. Inną skuteczną metodą było obcięcie wąpierzowi głowy i ułożenie jej między jego nogami. Dla pewności można było wepchnąć nieboszczykowi w usta główkę czosnku, kawałek żelaza lub cegłę[1], albo też włożyć do trumny pędy dzikiej róży, głogu czy tarniny. Aby zapobiec przemianie nieboszczyka w wąpierza wkładano do trumny kawał żelaza, układano również zwłoki twarzą do dołu.